شاید برخی تصور کنند که زندان صرفا محل حبس مجرمان است و نگهداری از زندانی! اما پشت دیوارهای بلند زندان؛ زندگی نوعی دیگر و به دور از هیاهوی این سوی دیوار در جریان است و برخی در حال حرفه آموزی و تجربه یک زندگی جدید هستند.

شاید برخی تصور کنند که زندان صرفأ محل حبس مجرمین است و نگهداری از زندانی! البته منطبق با قوانین یکی از ابعاد وجودش‌اش حفاظت از زندانی است که این نیز فقط در محبوس شدن او خلاصه نمی‌شود. «اصلاح و تربیت» و «بازسازگاری» مجرمین و منع بازگشت آنان به چرخه جرم از اهداف زندان‌هاست که مطابق با سند تحول و تعالی قضایی شکل عملیاتی به خود می‌گیرد.

تحقق این آرمان که این روزها شمایل جدی‌تر و لاقل شفاف‌تری به خود گرفته را می‌شود در برنامه‌ریزی و گفته‌های مدیران زندان‌ها و ارزیابی اقدامات مرتبط مشاهده کرد. بنابراین زندان محل حبس زندانی است که مطابق با گفته‌ها قرار است محل بازپروری زندانی و البته آموزش وی بشود.

دراین ارتباط زندان‌ها به‌ویژه در سال گذشته حمیّت جدی بر حرفه‌آموزی و اشتغال زندانیان گذاشتند تا مأمنی برای تأمین او در دوران حبس و نیز پس از آزادی باشند که این هدف نیز درکنار حمایت همیشگی از خانواده زندانیان نیازمند به کرّات اعلام و عملیاتی شد. هرچند به نظر می‌رسد که فعالیت‌های فرهنگی درحال‌حاضر شکل و شمایل جدی‌تری در این مراکز گرفته‌اند که این روند به‌ویژه در ماه مبارک رمضان جدی‌تر شد و همچنان نیز با رویدادهای قرآنی ادامه دارد.

در هفته جاری سازمان زندان‌ها بیست‌ودومین مسابقات قرآنی کارکنان زندان‌ها را در ابعاد وسیع و با رقابت ۴۸۰ مبلّغ قرآنی برگزار کرد که این می‌تواند اتفاقی بدیع در رویدادهای قرآنی کشور باشد. برپایی این اتفاق گرچه در این سال‌ها دچار وقفه شد اما با درک جدید از فرآیند اصلاحی و تربیتی سازمان زندان‌ها دوباره به جریان افتاد و درعین حال با استقبال شرکت‌کنندگان نیز مواجه شد.

در این راستا رئیس سازمان زندان‌ها تأکید کرده است؛ تلاش این سازمان ترویج فعالیت‌های قرآنی در همه موسسات کیفری است. این هدف‌گذاری درگذشته هم بوده ولی دارالقرآن‌های ما در زندان‌های کشور، طی سال‌های اخیر فعالیت چشمگیرتری داشته و حضور ۵۴۰ نفر و شرکت ۴۹۰ نفر از کارکنان و سربازان وظیفه در بیست‌ودومین مسابقات قرآن نشان می‌دهد که بیش از قبل به ترویج فعالیت‌های قرآنی اهتمام داریم.

بنابر اعلام این مقام قضایی هم‌اکنون در زندان‌های سراسر کشور ۴۱۲ دارالقرآن فعالیت دارند که بواسطه این برنامه‌ریزی و فعالیت‌های فرهنگی ۷۲ زندانی توانسته‌اند حافظ قرآن کریم شوند. این درحالی‌ست که تعداد قابل توجهی از زندانیان در کلاس‌های متنوع قرآن و قرآن‌آموزی مشغول هستند و این رویه با توجه به رویکرد تربیتی و فرهنگی زندان‌ها در سال جاری به شکل خاص‌تری نیز ادامه می‌یابد. خدمت مستمر روحانیون در استقرار نمازهای جماعت و برنامه‌های فرهنگی، حضور معلمان قرآنی، کلاس‌های تربیتی و قرآنی، دوره‌ها و مسابقات مرتبط و … مصادیق این جریان فرهنگی بوده است.
امروز نه‌تنها تأکید بر تأمین معیشت زندانی و حمایت از خانواده مددجویان نیازمند که به اشکال مختلف بویژه گلریزان‌ها، سرکشی‌ها، توزیع بسته‌های معیشتی و یا پشتیبانی انجمن‌های حمایت زندانیان دردست انجام است بلکه سازمان زندان‌ها داعیه برنامه‌های فرهنگی و تربیتی با محوریت آموزه‌های اخلاقی را ترتیب اثر داده بلکه زمینه بازسازگاری زندانیان را از خود زندان عملیاتی سازد.

به نظر می‌رسد در ماه‌های اخیر ترویج و رونق برنامه‌های فرهنگی با اتکاء به محافل و رویدادهای قرآنی در زندان‌های کشور رنگ‌وبوی خاص‌تر و پررونق‌تری به خود گرفته و این را می‌توان در خروجی‌های خبری زندان‌ها مشاهده کرد.

فارس