کاشف خبر / به نقل از گیل فام برای نفوذ یک لیتر آب در اراضی جنگلی پهن برگ، ۷ دقیقه و ۴۰ ثانیه، در اراضی کشاورزی ۴۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه و در محیط خارج از جنگل چهار ساعت و ۲۶ دقیقه و ۴۰ ثانیه وقت لازم است. جنگلها منشاء بسیاری از رودخانه‌ها و چشمه‌ها هستند.
جنگلها نقش بسزایی در جلوگیری از بروز سیل تبخیر آب، همچنین تغذیه بهتر سفره های آب زیرزمینی دارند.
برای نفوذ یک لیتر آب در اراضی جنگلی پهن برگ، ۷ دقیقه و ۴۰ ثانیه، در اراضی کشاورزی ۴۶ دقیقه و ۴۶ ثانیه و در محیط خارج از جنگل چهار ساعت و ۲۶ دقیقه و ۴۰ ثانیه وقت لازم است. جنگلها منشاء بسیاری از رودخانه‌ها و چشمه‌ها هستند.
در صورتی که جنگلی وجود نداشته باشد حجم عظیم بارندگی جذب زمین نشده و موجب بروز روان آب میشود، همانند بارندگی اخیر در چند مورد از سال گذشته در یک بازه ۲۴ ساعته حدود ۲۰۰ میلیمتر باران بارید و به دلیل شدت فراوان و زمان کم زمین برای جذب آب، روانآب ایجاد شد که این امر موجب بروز سیل شد.
نقش لاش‌برگ‌ها در جذب بارانعضو هیئت علمی گروه جنگلداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس تصریح کرد: در جنگل علاوه بر این سه لایه‌ای که ذکر شد یک لایه دیگر به نام لاش‌برگ وجود دارد که شامل بقایای گیاهان، برگ‌ها و شاخه‌های ریز است؛ این لاش برگ یک محیط اسفنجی ایجاد میکند که مقادیر متناوبی از آب و باران را در خود نگه می‌دارد و این آب را به مرور از دست می‌دهد که به مرور جذب لایه‌های زمین میشود.
با توجه به اینکه بخشی از بارندگی که به برگ درختان برخورد میکند توسط گیاه تبخیر میشود و مجددا جلوی حجم زیاد بارندگی را می‌گیرد، زمانی که باران با شدت زیاد به درخت برخورد میکند از طریق تنه آرام به ریشه و دیگر قسمت های پایین دست سرازیر میشود و سپس جذب زمین میشود که به این فرایند “استم فلو” گفته می شود و این مجموعه می‌تواند تا ۹۰ درصد از ایجاد سیلاب جلوگیری کند.
البته اشتباهاتی که در برداشت از جنگل ها صورت می گیرد و یا حرکات ماشین های آفرود این روند را به شدت دچار اختلال می‌کنند، آفرودها و ماشین‌های بزرگ با چرخ‌های پهن و سنگین فشردگی و کوبیدگی خاک را به همراه دارند و این سفتی خاک موجب میشود لایه اسفنجی کامل از بین برود و قابلیت جذب آب پایین بیاید و همین مسیر شیار که توسط چرخ ماشین ایجاد میشود روانآب ایجاد میکند.
زمانی که چوب آلات و شاخه‌ها از جنگل خارج میشود در حقیقت توان تولیدی آن را کم می‌کنیم بنابراین برگشت سرشاخه‌ها و برگ‌ها می‌تواند در ممانعت از بروز سیل جلوگیری کند و البته باید توجه داشت از تراکم بیش از اندازه آن جلوگیری شود.
در صورتی که سرشاخه توسط بارش، رانش و باد بیش از ظرفیت اکوسیستم وجود داشته باشد آنرا می‌توان خارج کرد، بنابراین برگ و سرشاخه به تنهایی در حالت طبیعی مفید است.
درختان با ریشه‌های عمیق در برابر سیل مقاوم هستندوی درباره درختانی در مقابل سیل مقاوم‌تر هستند، اظهار کرد: مهم‌ترین رکنی که درختان می‌توانند در مقابل سیل مقاومت کنند داشتن ریشه‌های عمیق است و هر گونه‌ای که به آب علاقه بیشتری داشته باشد ریشه سطحی دارد. گونه‌ای مانند توسکا که نیاز آبی زیادی دارد در جایی مستقر میشود که سطح آب سفره زیرزمینی بالا باشد، بنابراین این گیاه چون نیازی نمی‌بیند که در اعماق زمین رطوبت را جذب کند ریشه‌اش را به صورت سطحی در سطح خاک پخش میکند، بنابراین این گیاه مقاومت کمتری را در برابر سیلاب دارد اما گونه‌ای مانند راش، بلوط و ممرز چون ریشه عمیق تری دارند می‌توانند در مقابل سیل مقاومت بیشتری داشته باشند.
اینکه درخت توسکا ریشه سطحی دارد نافی این امر نیست که نمی‌تواند در مقابل سیل مقاومت کند بلکه باید گفت که نیاز آبی بالایی دارد، بنابراین حجم عظیمی از آبها را که مانداب شده جذب و از اشباع شدن خاک جلوگیری میکند و اجازه می دهد در پروسه بعدی که بارندگی اتفاق افتاده رطوبت جذب خاک شود و به طور کلی نمی‌توان گفت که در مقابل سیلاب مفید نیست.
در مناطق بالادست، بیشتر اراضی، مراتع و یا جنگل هایی بودند که به واسطه یک ارزش افزوده کاذب، قیمتشان بالا رفته و مسکونی شدند و اگر نتوان در بالادست آب را مدیریت کرد و طرح های آبخیزداری را اجرا کنیم حجم عظیم بارندگی وارد رودخانه‌ها و سپس به سمت شهرها سرازیر میشود.
طی یکی دو سال اخیر اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران کار مفیدی را به نام طرح‌های سیل بند و آبخیزداری آغاز کرده و نمونه بارز آن در رودخانه ماشلک و رودخانه گردکل است، اظهار کرد: اداره کل منابع طبیعی در بالادست رودخانه ماشلک سیل بندی را اجرا کرد که سرشاخه گیر است و درختانی را که بر اثر سیل شکسته شده بودند را قبل از اینکه به اراضی شهری برسد در بالادست پشت سیل گیر باقی گذاشت.
صرف وجود دام در جنگل هیچ تخریبی را به همراه ندارد و نیازمند تعادل بین اکوسیستم و دام است اما اگر از یک عرصه بیش از توان برداشت شود این دام‌ها باعث کوبیدگی خاک و خورده شدن سرنهال‌ها میشود و از طرفی خود دامدار برای اینکه بتواند اراضی سرسبزتری ایجاد کند کت زنی میکند و سرشاخه‌ها را می‌زند تا درختان خشک شوند و نور وارد شده تا گیاه به وجود آید.