یادداشت ؛  محمد ( سارمن ) رفیعی – کارشناس حقوق قضایی

 در روزمرگی زندگی با واژه ها و کلماتی روبرو می شویم که از نظر قانون گذار عمل یا ترک عمل  به آن جرم تلقی می گردد و دیدگاه های مختلفی را به همراه خواهد داشت که میتواند در محیط پیرامونی زندگی بازخورد های مختلفی داشته باشد ، یکی از مواردی که بارها از گوش و چشم ما می گذرد کودک آزاری است ، واژه ای ناخوشایند  که کام شنونده و بیننده را تلخ می کند و سریعا فکر و مسیر را به سمت خانواده هدایت می کند ، کودکی که از زمان حمل  قانونگذار برای او حقوقی قائل دانسته که نشان‌دهنده پایداری وضعیت وی قبل و بعد از تولد است و این خود بایسته هایی را به وجود می آورد

  هر انسانی پس از آنکه زنده به دنیا می‌آید صاحب حقوقی می‌شود، جنین یا حمل نیز از نظر حقوقی تا هنگامی که زنده به دنیا نیامده است، شخص مستقلی به شمار نمی‌آید و اصولا نمی‌تواند دارای حق و تکلیف باشد ، یعنی پس از تولد است که جنین قابلیت دارا شدن حق و تکلیف را پیدا می‌کند. البته در این باره استثنائات وجود دارد که در این مبحث نمی گنجد

این بستر خود نشان‌دهنده‌ی احترام به حقوق این قشر است که می بایست به آن پایند بود حتی در مبحث ارث نیز  حق و حقوق او را محفوظ دانسته  که می توان حتی در ساده ترین شکل ممکن حقوق اولیه کودک به نام نیکو اشاره داشت  که پس از تولد از سوی والدین و بستگانش نامی نیک انتخاب  که درخور کرامت انسانی و دارای مفهوم خوب باشد.

حال باید دید که خانواده چه نقش حیاتی و چه وظیفه سنگینی را در این مسیر بر دوش خواهد داشت.

 خانواده واژه ای مقدس و زیبایی است که از آغازین تاریخ تا به امروز محکمترین نهاد حال اجتماعی بشمار می آید و بی اغرار می توان کانون اصلی تربیت دانست

 اما باید باور داشت این دیدگاه همیشه به این صورت نیست و بنا به دلایل مختلف فضای خانه و زندگی می تواند برای کودک نا امن و پر استرس گردد که این  مسیر دارای سیگنال های منفی  برای جامعه خواهد بود و کودک با داشتن پدر و مادری بد سرپرست دچار فراز و نشیب های ناخواسته ای  گردد که نکات ناخوشایندی  را در ایجاد یک پرونده شخصیتی در طول مسیر زندگی برای وی رقم خواهد زد .

در کنوانسیون حقوق کودک اینگونه آمده است  ،کودک به هر انسانی که زیر هجده سال تمام باشد گفته می‌شود؛ مگر این که مطابق قانون حاکم بر آن شخص، سن کمتری برای رشد او مقرر شده باشد .

حال کودک آزاری را می توان حتی محرومیت از ابتدایی ترین حقوق یک فرد در حال شکل گیری دانست که آسیب های جدی و روحی و روانی برای کودک به بار می آورد که حتی سازمان بهداشت جهانی در تعریف کودک آزاری آورده است :  آسیب یا تهدید سلامت جسم و روان و یا سعادت و رفاه و بهزیستی کودک به دست والدین یا افراد دیگر که نسبت به او مسئول هستند .

به عبارت دیگر هرگونه رفتاری که می تواند آزار دهنده برای رشد و نمو از طرف والدین یا هر کسی که سرپرستی کودک را به عهده دارد کودک آزاری تلقی می شود

 حال با در نظر داشتن این لزوم که انجام مراقبت های ویژه از کودک در اعلامیه حقوق کودک در ژنو ۱۹۲۴ مطابق ۱۳۰۳ بیان شده در ۲۹ آبان سال ۱۳۳۸ در اعلامیه حقوق کودک مجمع عمومی به تصویب رسید که خود گامی  طلایی در آن برهه زمانی بوده است و در ادامه این مسیر تا سال ۱۳۸۱ مجلس‌ شورای‌ اسلامی  قانون حمایت از کودکان و نوجوانان را مصوب کرد

این قانون کلیه افراد زیر ۱۸ سال تمام را تحت پوشش قرار می دهد و هر نوع اذیت و آزار کودکان و نوجوانان که موجب وارد آمدن صدمات جسمانی یا روانی و اخلاقی به آنها شود و سلامت جسم و روان آنها را به خطر بیندازد ممنوع است این قانون در جهت حمایت کامل از کودک برای نخستین بار در مورد صدمات روانی سخن به میان آورده است که بعد از آن نیز با اصلاحاتی  قانون حمایت از اطفال و نوجوانان در جلسه علنی ۲۳/۹/۹۹   تصوب شد

 در پایان با اشاره به شکل گیری این قوانین و حضور کارشناسان خبره و اهل فن و نظریات مختلف کاربردی در راه رشد و توسعه این مسیر توانست نشان راهی درخشان در فضای کنونی جامعه برای حفظ و صیانت حقوق کودک باشد .