رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت ضمن تشریح چرایی گران بودن درمان سرطان در کشور، گفت: وقتی بیماران مبتلا به سرطان از هزینه‌های بالای داروهای سرطان گلایه دارند، یا مربوط به ۱۰ درصد فرانشیز داروهایی است که در لیست دارویی کشور قرار دارند یا مربوط به داروهایی است که در لیست دارویی کشور وجود ندارند اما متاسفانه برخی پزشکان آنها را تجویز می‌کنند.

کاشف خبر / دکتر علی قنبری مطلق در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت تجهیزات مربوط به درمان سرطان در کشور گفت: در این زمینه دو بحث کمیت و کیفیت مورد توجه است. ما فعلا به ازای هر یک میلیون نفر ۱.۵ دستگاه شتاب‌دهنده در کشور داریم. در حالی که در دنیا این میزان دو دستگاه است. بنابراین باید تعداد دستگاه‌های شتاب‌دهنده در کشور افزایش یابد و در عین حال در زمینه نگهداری از این دستگاه‌ها هم باید حمایت بیشتر باشد تا از نظر قطعات و … دچار مشکل نشوند. خوشبختانه در پنج سال گذشته برای بخش‌های دولتی چند دستگاه تهیه و نصب شده که کمک کرده تا از بحران کاهش دستگاه‌ها جلوگیری شود و همچنین خدمات پیشرفته رادیوتراپی را در اختیار مردم قرار می‌دهد. باید توجه کرد که جراحی و رادیوتراپی سهم بیشتری در درمان سرطان داشته‌اند. بنابراین باید مورد توجه قرار گیرند.

لزوم اضافه شدن ۸۰ دستگاه شتاب‌دهنده در حوزه درمان سرطان تا سال ۲۰۲۵

وی گفت: در سند شبکه ملی مراقبت سرطان پیش‌بینی شده که تا سال ۱۴۰۴ چند دستگاه در چه مراکزی باید داشته باشیم. همه این موارد پیش‌بینی شده است و اعلام شده که باید تا سال ۲۰۲۵، بالغ بر ۲۲۰ دستگاه شتاب‌دهنده داشته باشیم. اکنون حدود ۱۴۰ دستگاه داریم که ۸۰ دستگاه دیگر تا سال ۲۰۲۵ باید به ظرفیت دستگاه‌های شتاب‌دهنده اضافه شود و اگر هم موردی فرسوده شد، باید جایگزین شود.

قنبری مطلق همچنین درباره وضعیت راهنماهای بالینی سرطان، گفت: راهنماهای بالینی را می‌توان به دو دسته الزام‌آور و غیرالزام‌آور تقسیم کرد؛ گاهی راهنمای بالینی برای این است که پزشک بداند چه چیزی باعث می شود که طبابت بهتری داشته باشد. گاهی اوقات راهنمای بالینی الزام‌آور است؛ یعنی یا قانون جلو پزشک را می‌گیرد یا اینکه بیمه پوشش نمی‌دهد.

پوشش بیمه‌ای داروهای سرطان خوب است، ‌ اما ایده‌آل نیست

قنبری مطلق گفت: تقریبا پوشش بیمه‌ای داروهای سرطان بر اساس اندیکاسیون‌هایی که در دنیا وجود دارد، خوب است. تقریبا اینطور نیست که  دارویی در دنیا در اندیکاسیونی موثر باشد، اما بیمه اعلام کند که آن را پوشش نمی‌دهد. بنابراین برای حدود ۱۲ دارو که گایدلاین دارند و داروهای گران‌قیمت و جدیدتری هستند و موثرند، پوشش بیمه‌ای هم در کشور وجود دارد. پوشش بیمه‌ای داروهای سرطانی که در لیست دارویی ایران قرار دارند، خوب است، اما ایده‌آل نیست. زیرا اگر یک داروی سرطان را تا ۹۰ درصد هم پوشش دهید، شاید همان ۱۰ درصد پرداختی بیمار هم برای یک داروی گران، زیاد باشد. بنابراین باید راهی پیدا کرد که همان ۱۰ درصد را هم یا برای همه یا برای عده‌ای پوشش دهید. البته خوشبختانه در قالب بسته حمایت از بیماران صعب‌العلاج، دارد تلاش می‌شود تا این نقصان هم برای کل بیماران مبتلا به سرطان، اما برای داروهایی که داخل لیست دارویی هستند، رفع شود.

داروهایی که در فهرست دارویی کشور نیستند اما تجویز می‌شوند

وی افزود: مشکل دیگر درباره داروهایی هستند که خارج از لیست دارویی قرار دارند که این موارد را وزارت بهداشت باید سریع‌تر بررسی کند که آیا می‌خواهد این داروها را وارد لیست کند یا خیر؟. مشکل دیگر این است که برخی پزشکان داروهای خارج از لیست دارویی کشور را برای بیماران مبتلا به سرطان تجویز می‌کنند که این داروها بسیار گرانند و این داروها هستند که برای بیماران مشکل ایجاد می‌کنند. بنابراین وقتی بیماران مبتلا به سرطان از هزینه‌های بالای داروهای سرطان گلایه دارند، یا مربوط به ۱۰ درصد فرانشیز داروهایی است که در لیست دارویی کشور قرار دارند یا مربوط به داروهایی است که در لیست دارویی کشور وجود ندارند.

نوبت‌های طولانی درمان سرطان در بخش دولتیدرمان سرطان در بخش خصوصی گران است

قنبری مطلق درباره پوشش بیمه‌ای روش‌های درمانی سرطان نیز گفت: پوشش بیمه‌ای روش‌های درمانی سرطان در بخش‌های دولتی خوب است. به طوری که خدمت شیمی‌درمانی و رادیوتراپی در بخش دولتی رایگان است. برای جراحی نیز بیماران مبتلا به سرطان پنج تا ۱۰ درصد هزینه را در بخش دولتی می‌پردازند، اما مشکل این است که بسیاری از این خدمات در بخش خصوصی ارائه می‌شود. مشکل این است که تعداد کم دستگاه‌ها یک بحث است، اما توزیع همان تعداد دستگاه هم نامناسب است. یک مشکل این است که در بخش‌های دولتی دستگاه‌های شتاب‌دهنده به تعداد کافی در دسترس نیست و منجر به نوبت‌های طولانی برای بیمار شده و بیماران مجبور می‌شوند برای درمان به بخش خصوصی بروند یا در نوبت طولانی بمانند که در این صورت اثربخشی درمان کاهش می‌یابد.

وی گفت: هزینه‌های درمان سرطان در بخش خصوصی برای مردم بسیار گران است. پوشش بیمه‌ای آن هم به اندازه تعرفه دولتی است؛ به طوری که می‌توان گفت همه هزینه درمان را در بخش خصوصی مردم می‌دهند. به عنوان مثال اگر یک خدمت درمانی سرطان ۱۰۰ تومان باشد، این خدمت در بخش دولتی ۲۵ تومان است. حال وقتی به بخش خصوصی مراجعه کنید، بیمه به اندازه همان ۲۵ تومان پول می‌دهد.

سرطان؛ پرهزینه‌ترین بیماری

قنبری مطلق درباره هزینه درمان سرطان در کشور نیز گفت: در زمینه محاسبه هزینه درمان سرطان در کشور، پروژه‌ای در دست انجام داریم، ‌اما هزینه درمان سرطان در کشور زیاد است. می‌توان گفت که سرطان پرهزینه‌ترین بیماری است. به طور تخمینی هزینه درمان سرطان حداقل حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان در کشور است. به طور متوسط برای هر بیمار و بر اساس نوع سرطان هم هزینه‌های درمان سرطان متفاوت است. به عنوان مثال طی چند سال قبل هزینه‌های تشخیص و درمان سرطان پستان محاسبه شد و بر اساس آن هزینه تشخیص و درمان این سرطان برای هر فرد حدود ۱۷ هزار دلار بود، برای سرطان روده بزرگ ۱۶ هزار دلار است؛ این درحالیست که وقتی بیماری مجددا عود کند هم مباحثی دیگر را به دنبال دارد.