چرا امام حسین (ع) شب عاشورا راه خروج از صحنه کربلا را برای یاران همراه باز کرد، ولی در روز عاشورا درخواست حضور از همه ابناء بشر (هل من ناصر) را مطرح کرد؟

کاشف خبر / به نقل از پایگاه خبری ترشیز خوان؛ طرح پرسش‌های اساسی از عناصر شکل دهنده نهضت حسینی در عاشورا و جستجوگری یافتن پاسخ مناسب برای این پرسش ها از جمله راه‌های دستیابی به فلسفه قیام عاشورا است. یکی از مهمترین سوال‌های دوگانه مطرح این است که:

چرا امام حسین (ع) شب عاشورا راه خروج از صحنه کربلا را برای یاران همراه باز کرد، ولی در روز عاشورا درخواست حضور از همه ابناء بشر (هل من الناصر) را مطرح کرد؟

با تأمل در فلسفه امامت و ولایت، تدبر در اندیشه و رفتار حکمت آمیز امام معصوم و با بررسی جوانب حادثه عاشورا می‌توان از منظرهای مختلف به سوال مذکور پاسخ داد.
با این وجود مهمترین دلایل دو اقدام مذکور عبارت است:

۱. رسمی سازی و علنی سازی هویت و ماهیت همراهان و همگامان ولایت و مخفی سازی و مکتوم سازی هویت ولایت گریزان؛

۲. فعال سازی عقلانیت افراد برای انتخاب گری آزادانه و حضور اختیاری در نهضت عاشورا؛

۳. مسدود سازی مسیر توجیه کم آگاهی یا اجبار حضور در حادثه عاشورا؛

۴. استفاده از تاریکی شب برای حراست از کرامت انسانی و صیانت از آبروی جهاد گریزان؛

۵. معرفی و ارج نهادن برای گروندگان به عاشوراییان، و تلاش به منظور غربال گری حاضران در صحنه کربلا؛

۶. رفع تردید و شبه از جامعه همراهان نهضت، و ایجاد امید در جامعه غیر همراه یا جامعه بی‌طرف؛

۷. بستن راه توجیه طمع ورزان و غافلان از همراهی، و ارج نهادن برای لجام زدگان بر زیاده طلبی حاضران در عرصه مبارزه؛

۸. توجه دادن به اصل حق گرایی و حق مداری در همراهی با امام، و اشاره به اصل گمراهی و تباهی در بریدن و جدایی از امام؛

۹. رسمی، آشکار و ممدوح بودن بیعت و همراهی با ولایت و امامت و مضموم بودن بیعت شکنی با امام و مخغی سازی آن؛

۱۰. مخفی سازی خروج از سپاه امام برای حفظ انسجام ساختار و حفظ روحیه همراهان و علنی سازی تزریق نیرو، برای تقویت ساختار سپاه امام؛

۱۱. ذلت و خواری جداشدگان از حق و امام ذی حق، و عزتمندی و سرافرازی پیوستگان به حق و امام؛

۱۲. کدورت، تباهی و زشتی فاصله گرفتن از امام، و نشاط، روشنایی و نیکویی همراهی با امام معصوم؛

۱۳. گمراهی، ضلالت و سرافکندگی ناشی از شک و تردید و فخر، نجات و سرافرازی ناشی از همراهی و پایداری با نهضت عاشورا.

دستاورد راهبردی
مهمترین بازتاب بازگشیایی شبانه راه کربلا برای خروج از صحنه عاشورا و دعوت آینده ساز امام در ظهر عاشورا:

علت برداشتن بیعت در شب عاشورا؛ “انتخاب آکاهانه و مسئولانه مرگ سرخ” برای “مقابله پایدار با ناهنجاری‌ها و بدعت‌های اموی و بدیل امویان در طول تاریخ” است.

علت یاری طلبی “هل من ناصر” در ظهر عاشورا؛ “فعال سازی و مانایی عقل سرخ” برای “حفظ هنجارها و ارزش‌های انسانی و الهی” است.

️ آن مرگ سرخ و این عقل سرخ موتور محرکه؛ “حضور آگاهانه، هوشمندانه، مجاهدانه و انقلابی در همه عصرهای تکرارپذیر عاشورایی و صحنه‌های ادامه دار کربلایی تا پایان تاریخ” است.
چرا که؛ «کُلُّ یَومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا».

نویسنده : احمد باقری مزینانی، استادیار دانشگاه